Armiyaga chaqiruv qachon boshlanadi

O‘zbekistonda armiyaga chaqiruv yiliga bir marta — bahorda bo‘ladi. Yarim yil oldin yigitlarni saralashadi, bu 10-avgustdan 10-fevralgacha davom etadi. Yaroqli deb topilganlar harbiy qismlarga taqsimlanadi.

Sog’ligi bo‘yicha yaroqli deb topilgan 18 yoshdan 27 yoshgacha bo‘lgan erkaklar xizmat qilishlari kerak. Masalan, o‘qish yoki oilaviy sharoit tufayli xarbiy xizmat kechiktirilsa, shaxs chaqiruv qog’ozini keyinroq, 27 yoshga to‘lguncha olishi mumkin.

Xizmat qilishni istagan ayollar shartnoma asosida xizmatga olinishlari mumkin, odatda tibbiy, ma’muriy yoki texnik bo‘limlarga.

Qanday xizmat turlari bor

Qonunda harbiy xizmatning bir necha turlari bor:

“Muddatli” xizmat yoki 12 oylik chaqiruv bo‘yicha harbiy xizmat. Bu, sog’lig’i yaroqli deb topilganlar uchun variant. Xizmatni o‘tagandan so‘ng, chaqiriluvchi harbiy guvohnoma oladi.

Agar oliy ma’lumot bo‘lsa, xizmat muddati 9 oygacha qisqartirilishi mumkin.

Qisqa muddatli xizmat yoki 1 oylik safarbarlik chaqiruvi rezervidagi xizmat. Bu, xizmatga yaroqli yoki qisman yaroqli deb topilgan, lekin kechiktirish va xizmatdan ozod qilinmaganlar uchun variantdir. Bir yillik armiyaning o‘rniga zaxirada o‘qish va yig’inlarni o’tash mumkin.

Dasturda ishtirok etish uchun eng kam ish haqining 8 barobarini to‘lash kerak. 2025-yilda bu, taxminan 8,9 million so‘m. Yig‘indan keyin, oddiy xizmat kabi, harbiy guvohnoma beriladi.

Muqobil xizmat — 1,5 yildan 2 yilgacha. Diniy yoki shaxsiy e’tiqodiga ko‘ra qo‘liga qurol ololmaydiganlar uchun mo‘ljallangan. Armiya o‘rniga davlat tashkilotlari, kasalxonalar, ijtimoiy xizmatlar, kommunal korxonalarda ishlaydi yoki harbiy qismlarda xo‘jalik ishlariga yordam beradi.

Muqobil xizmatdan keyin ham harbiy guvohnoma beriladi.

Talabalar uchun safarbarlik zaxirasi yoki harbiy kafedra — 1-2 yil. Harbiy kafedrasi bo‘lgan OTM talabalari o‘qish davomida harbiy tayyorgarlik va o‘quv yig’inlaridan o‘tadi.

OTM’ni tamomlagach, safarbarlik chaqiruvi rezerviga olinib, bir yillik harbiy xizmatni o‘tamasdan harbiy guvohnoma beriladi.

Kontrakt bo‘yicha xizmat — 5 yildan boshlab. Hayotini armiya bilan bog’lab, uni kasbga aylantirmoqchi bo‘lganlar uchun mos keladi. Shartnoma bo‘yicha xizmat qiluvchilar ish haqi, uy-joy va ijtimoiy imtiyozlarga ega bo‘lib, ma’lum muddatdan keyin shartnomani uzaytirishi yoki ishdan bo‘shashi mumkin.

Tibbiy ko‘rikdan va jismoniy tayyorgarlik tekshiruvidan o‘tgandan keyingina shartnoma tuzish mumkin. YIDXP (Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali) orqali shartnomaga ariza topshirish mumkin.

Qachon xizmatni kechiktirish mumkin va qachon xizmatdan ozod qilishadi

Hamma ham maktab yoki OTM’dan keyin armiyaga borishi shart emas. Vaziyatga qarab, xizmatni vaqtincha kechiktirish yoki umuman o‘tamaslik mumkin bo‘lgan holatlar bor.

Xizmatni kechiktirish. Asos amal qilguncha vaqtincha beriladi. Asos quyidagicha bo‘lishi mumkin:

Kechiktirish sababi tugagandan so‘ng, chaqiruv qog’ozi shaxs 27 yoshga to‘lgunga qadar qayta yuborilishi mumkin. Bundan keyin chaqiruv o‘tkazilmaydi. 

Xizmatdan ozod qilish. Bu, shaxs endi chaqirilmaydi degani. Ozod qilish uchun asoslar:

Agar siz rasman ishlab, chaqiruv qog’ozini olgan bo‘lsangiz, ish beruvchi O‘zbekiston Qurolli Kuchlariga chaqirilganingiz sababli ishdan bo‘shashingizni rasmiylashtirib, qonunda belgilangan barcha to‘lovlarni amalga oshirishi shart. Bular qatoriga ishdan bo‘shash kunigacha bo‘lgan ish haqi, mehnat ta’tili uchun to‘lov hamda ishdan bo‘shatish nafaqasi kiradi. Xizmatdan so‘ng, agar eski ish joyingizda bo‘sh ish o‘rni bo‘lsa va ish beruvchi rozi bo‘lsa, yana o‘sha korxonaga ishga kirishingiz mumkin

Tibbiy komissiya qanday o‘tadi

Chaqiruvdan oldin barcha nomzodlar tibbiy ko‘rikdan o‘tadi. Bu, tanlovning majburiy qismi: shifokor salomatlik holatini baholaydi va shaxsning xizmatga yaroqli yoki yaroqsizligini hal qiladi.

Qanday hujjatlar kerak. Tibbiy ko‘rik voyenkomatda o‘tkaziladi. Chaqiruv qog’ozida qabul vaqti va o‘zingiz bilan olib kelishingiz kerak bo‘lgan hujjatlar ro‘yxati ko‘rsatiladi. Odatda ambulator karta, poliklinikadan ko‘chirmalar, ma’lumotnomalar va tekshiruv natijalari, dispanserlardan ma’lumotlar talab qilinadi. Ularni tuman sog’liqni saqlash bo‘limidan yoki my.gov saytidan yuklab olish mumkin.

Qanday shifokorlardan o‘tish kerak. Chaqiriluvchi terapevt, jarroh, stomatolog, oftalmolog, LOR, dermatovenerolog, psixiatr va nevropatolog tomonidan tekshiriladi. Kerak bo‘lganda sizni qo‘shimcha tahlillar va tekshiruvlarga yuborishlari mumkin.

Harbiy guvohnoma qanday olinadi

Dastlab yigitlar harbiy ro‘yxatga olinadi va qaydnoma beriladi. U maktab, kollej yoki universitetda rasmiylashtiriladi, hujjat shaxsning tuman mudofaa bo‘limida ro‘yxatda turganligini tasdiqlaydi.

Chaqiriluvchi o‘qimasa va ishlamasa, qaydnoma yashash joyidagi mahalla qo‘mitasi orqali rasmiylashtiriladi. Agar u xizmat kechiktirishni olgan bo‘lsa, bu haqdagi ma’lumotlar qayd etish guvohnomasiga kiritiladi. Kechiktirish muddati tugagandan so‘ng, komissiya qarori bilan chipta rasmiylashtiriladi.

Harbiy guvohnoma muddatli, qisqa muddatli, muqobil yoki kontrakt bo‘yicha xizmatni o‘tagandan keyin beriladi. Agar shaxs sog’lig’i tufayli ozod qilingan bo‘lsa, sababi ko‘rsatilgan holda chipta beriladi.

Xizmatdan bosh tortganlik uchun qanday javobgarlik bor

Harbiy yoki muqobil xizmatdan bo‘yin tovlash jinoyat hisoblanadi. Sud qarori bilan 412 mln so‘mgacha katta miqdorda jarima yoki boshqa jazoga tortilish mumkin.

Agar shaxs uzrli sabablarsiz chaqiruvga kelmasa, o‘qish yoki ish joyi o‘zgarganligi haqida harbiy komissariatga xabar bermasa, bu, ma’muriy huquqbuzarlik deb hisoblanadi. Buning uchun BHMning ⅓ qismigacha ya’ni 137 333 so‘m jarima solinishi mumkin. 

O‘zbekistonda armiyaga chaqiruv qanday amalga oshiriladi

Chaqiruv qog’ozi. Bahor boshida pochta qutisi yoki shaxsan qo‘lingizga voyenkomatdan chaqiruv qog‘ozi keladi. Agar YIDXP’da ro‘yxatdan o‘tgan bo‘lsangiz, chaqiruv qog’ozi elektron shaklda ham kelishi mumkin. Unda qayerga va qachon kelish kerakligi ko‘rsatilgan. Odatda, bir oydan keyin.

Voyenkomatga kelish. Belgilangan kunda tuman mudofaa bo‘limiga kelish kerak. O‘zingiz bilan ID-karta va chaqiruv qog’ozi bilan qaydnomani oling.

Tibbiy komissiya. Tibbiy ko‘rikdan o‘tish kerak: terapevt, jarroh, stomatolog, oftalmolog, LOR va boshqa shifokorlar, shuningdek, tahlillar. Natijalarga ko‘ra komissiya, xizmatga yaroqli yoki yaroqsizligingizni hal qiladi. Bir oylik harbiy xizmatni o‘tamoqchi bo‘lsangiz, voyenkomatning o‘zida tibbiy komissiya boshlig’i nomiga ariza berishingiz mumkin.

Komissiya qarori. Tibbiy komissiyadan so‘ng qaror chiqariladi: xizmatga chaqirish, xizmatni kechiktirish yoki ozod qilish. Qaror chaqiruv qog’ozida yoziladi.

Yuborish yoki kechiktirish. Yaroqli deb topilganlar harbiy qismlarga bo‘linib, xizmatga yuboriladi. Agar kechiktirish yoki ozod qilish tayinlangan bo‘lsa, bu ro‘yxatdan o‘tish guvohnomasida qayd etiladi va keyingi chaqiruvgacha uyga qaytishingiz mumkin.

‍